نام : محمدرضا
نام خانوادگی : عارف
تولد : ۱۳۳۰/۹/۲۷
تحصیلات : دکترای رشتهٔ برق مخابرات
محل تولد : یزد
محمدرضا عارف سیاستمدار و استاد دانشگاه ایران در ۲۷ آذر ۱۳۳۰ در خانوادهای مذهبی در یزد متولد شد.پدرش حاجمیرزا احمد عارف از بازاریان سرشناس و از خادمان سیدالشهدا بوده است. از کودکی در ریاضی موفق بود، گفته میشود در پنج سالگی به حساب سیاق تسلط داشته و در سال ۱۳۴۸ در مسابقات کشوری ریاضی در رامسر رتبهٔ نخست کشوری را به دست آورد. در کنکور سراسری ریاضی ۱۳۴۹ رتبهٔ دوم کشوری را کسب کرد و در رشته مهندسی برق دانشکدهٔ فنی دانشگاه تهران مشغول به تحصیل شد و در سال ۱۳۵۴ با معدل ۳٫۹۱ از ۴ فارغ التحصیل گشت. در همین سال با استفاده از بورس تحصیلی دانشگاه صنعتی اصفهان به امریکا رفت. در سال ۱۳۵۵ مدرک کارشناسی ارشد و در سال ۱۳۵۹ مدرک دکترای خود را در رشتهٔ برق مخابرات با معدل چهار از چهار به سرپرستی تامس ام. کاور از دانشگاه استنفورد گرفت.او عضو پیوستهٔ فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران است.
حمیده مروج همسر محمدرضا عارف پزشک متخصص پوست است.وی در زمانی که ۲۱ ساله بوده است با محمدرضا عارف ازدواج میکند.آنها سه فرزند پسر دارند.عارف در تز دکترای خود به بررسی شبکههای غیر حلقوی که در فرستندهها لینکهای قطعی پخش کننده بدون هیچ تداخل در گیرندهها دارند پرداخت. چنین شبکههایی شبکههای عارف نامیده میشوند. زمینه تحقیقاتی او نظریه اطلاعات و رمزنگاری است.عارف در قبل از انقلاب در زمینهٔ برگزاری جلسات مذهبی در دوران دانشجویی در دانشگاه تهران نقش داشته است. همچنین در سال ۱۳۵۴ توسط کمیته مشترک ضد خرابکاری ساواک دستگیر شده است. او بین سالهای ۱۳۵۴ تا ۱۳۵۹ در انجمن اسلامی دانشجویان امریکا و کانادا عضو رسمی بوده و فعالیت داشته است.
وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی سمت های مختلفی را در شرکت مخابرات، وزارت فرهنگ وآموزش عالی و دانشگاه تهران عهده دار شد و از شهریور ۱۳۷۶ تا خرداد ۱۳۷۹ به عنوان وزیر پست و تلگراف و تلفن سپس به عنوان رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و در نهایت از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۴ به عنوان معاون اول آقای خاتمی و دولت اصلاحات انجام وظیفه کرد. ایشان همچنین استاد درجه یک دانشگاههای صنعتی شریف. تهران و صنعتی اصفهان با هدایت بیش از ۴۰ پایان نامه دکترا و فوق لیسانس،تدریس در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا ۵ درس کارشناسی و ۶ درس تحصیلات تکمیلی و نظریه پرداز مطرح شبکه های مخابراتی که یک شبکه جهانی هم به نام ایشان ”Aref” ثبت گردیده است میباشند که در راه اندازی دکترای برق در دانشگاههای تربیت مدرس. صنعتی اصفهان. دانشگاه یزد و … نیز پیشقدم بوده اند. ایشان همچنین چند سالی را به صورت افتخاری و با توجه به علاقه ای که به مردم و فرهنگ اصفهان داشتند در دانشگاه صنعتی این شهر به تدریس. پژوهش و خدمت به علم. فرهنگ و دانشجویان و دانشگاهیان این خطه از مملکت پرداختند که خدمات و تلاشهای ایشان جهت ارتقای سطح علمی و پژوهشی این دانشگاه به ثمر نشسته و این دانشگاه را به عنوان بهترین دانشگاه فنی ایران بعد از صنعتی شریف معرفی نموده است.
عارف پیشتر اعلام کرده بود در صورت کاندیدشدن خاتمی یا هاشمی در انتخابات ۱۳۹۲، کاندید نخواهد شد ولی سرانجام با اعلام قبلی، در روز چهارم ثبت نام کاندیدهای ریاست جمهوری با حضور در ستاد انتخابات وزارت کشور با شعار «معیشت، منزلت و عقلانیت» ثبت نام خود را قطعی کرد. شعار انتخاباتی دیگر او «زندگی آبرومندانه و شرافتمنداته در سایه کشورداری خردمندانه» است. وی جزء ۸ نفری است که برای یازدهمین دوره ریاست جمهوری، از سوی شورای نگهبان تایید صلاحیت شد.عارف تالیف و یا ارائهٔ بیش از ۲۸۰ مقالهٔ علمی را در کارنامهٔ خود دارد. کتاب سیستمهای مخابراتی دیجیتال و آنالوگ اودر سال ۱۳۶۹ به عنوان کتاب سال انتخاب شد. کتابهای سیگنالها و سیستمها و سیگنالهای تصادفی از دیگر کارهای ترجمهٔ او هستند.از او مقالات متعددی در ژورنالها و مجلات گوناگون داخلی و خارجی به چاپ رسیده است که فهرستی از آنها در صفحهٔ خانگی او در وبگاه دانشکدهٔ برق دانشگاه صنعتی شریف موجود است.